Tibetan
English
Tibetan at UVA
The UVA Tibetan Language Program(link is external) offers four years of instruction in Tibetan during the academic year. The sequence begins with two years of elementary (TBTN 1010/1020) and intermediate Tibetan (TBTN 2010/2020), and then continues with two separate tracks for third and fourth year. The first track focuses on modern Tibetan ( TBTN 3010/3020 and 3030/3040) and the second track concentrates on classical Tibetan literature with a focus on Buddhism (RELB 5470/5480 and RELB 5800/5810). In addition, advanced reading classes in classical literature are offered beyond the fourth year (RELB 8230).
UVA also has an intensive summer Tibetan program (Summer Language Institute Tibetan) which attracts students from major research Universities across the world such as Harvard, Stanford, Princeton, the University of Chicago, Oxford University, and Oslo University as well as Buddhist centers and independent centers.
Modern Tibetan classes are taught through a unique “Contextual Teaching Methodology”, which makes it easier for students to retain what is taught. Students are able to speak the language early on as phonetics is introduced along with alphabets. Classes also integrate learning of different aspects of Tibetan culture and tradition since knowing culture is as important as speaking a language. We also offer a Tibet Corner where students can practice their language and learn more about Tibetan culture from local Tibetans. Classical Tibetan classes are taught with rigorous attention to grammar and lexical items, as well as focused on facilitating independent reading. The classes range over a wide variety of literary genres, time periods, and religious sects.
UVA also has great resources for the study of Tibetan language in the world’s largest digital library devoted to Tibet, the Tibetan and Himalayan Library (www.thlib.org(link is external)). Every year the UVa Tibet Center hosts multiple visiting Tibetan scholars on grounds as well as sponsoring speakers and events, while it also supports three UVa offices with Tibetan staff in different locations in Tibet.
Why Study Tibetan?
Tibetan is the language of a vast region at the heart of Asia – as large as Western Europe – and is used in China, Nepal, Bhutan, Pakistan, India, Russia, and Mongolia. Contemporary Tibet is a fascinating and strategically important area located between South Asia and East Asia, and characterized by a unique mountainous terrain. In addition, Tibet is home to an extraordinarily popular religion in modern times, namely Tibetan Buddhism, which is itself the source of one of the worlds' richest contemplative traditions. Tibetan literature contains not only thousands of great Buddhist classics written by Tibetans, but also the only version (in Tibetan translation) of many of the greatest Buddhist texts from India. Tibetan is also a thriving literary language in contemporary Tibet with novels, poetry, newspapers, academic writing, and much more. Learning Tibetan thus gives students the ability to explore this uniquely rich and diverse culture in today’s Asia, as well as learn about Buddhist philosophy, contemplation, and other forms of knowledge.
Tibetan language thus opens the door to the study of Buddhist philosophy, contemplation, and life stories, as well as the vast reaches of modern inner Asia on either side of the Himalaya mountain range between Chinese and Indian cultures.
Native Language
ལྷ་སའི་སྐད་
ཝིར་ཇི་ནེ་ཡྰ་ོབ་་ཆེན་མོའི་བོད་ད་ཡིག་གི་མ་གྲངས།
བོད་ད་ཡིག་མ་གྲངས་སུ་བང་དགོས་དོན།
བོད་ད་ཡིག་ནི་ཨ་ཤི་ཡའི་ེ་བར་གནས་པའི་ས་ལ་ཏེ་ཧ་ལམ་ནུབ་ཡོ་རོབ་ིང་དང་མཚུངས་
པའི་ས་ལ་ཆེན་པོ་དེའི་ད་ཡིག་ཤིག་ཡིན། ད་ཡིག་དེ་བཞིན་དེང་གི་དུས་སུ་་ནག་དང༌།
བལ་ལ། འབྲུག་ལ། པ་ཀི་སི་ཏན། ་གར། ར་ཤི་ཡ། སོག་པོ་བཅས་ལ་ཁབ་ཁག་ནང་
བེད་ོད་ེད་ི་ཡོད། དེང་གི་བོད་ོངས་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ་ལ་ཐབས་ཇུས་ི་རང་བཞིན་གལ་ཆེན་
ན་པའི་ས་ལ་ཞིག་ཡིན། དེ་ནི་ོ་ཨ་ཤི་ཡ་དང་ཤར་ཨ་ཤི་ཡའི་བར་དུ་ཆགས་ཤིང་མཐའ་
འཁོར་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རི་བོས་ཡོངས་སུ་བོར་ནས་ཡོད། གཞན་ཡང༌། བོད་ོངས་ནི་དེང་
གི་དུས་སུ་ཧ་ཅང་དར་བ་ཆེ་བའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་པའི་ཆོས་ལུགས་ཞེས་པའི་ཕ་ལ་ཞིག་ཡིན་ལ།
ཆོས་ལུགས་དེ་ཁོ་ནའང་འཛམ་ིང་གི་ོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མང་པོའི་འབྱུང་
ངས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན། བོད་ི་ོམ་རིག་ནང་བོད་རང་གི་མཁས་པས་བམས་པའི་ནང་པའི་
གནའ་ོམ་ི་ོང་མང་པོ་ཚུད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ་གར་མཁས་པས་མཛད་ཅིང་བོད་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་
བའི་ནང་པའི་ག་དཔེ་གྲགས་ཆེ་ཤོས་མང་པོའི་པར་མ་དཀོན་གྲས་མས་ང་ཚུད་ཡོད། བོད་ད་
ཡིག་ནི་དེང་དུས་བོད་ི་ི་ཚོགས་ནང་བམས་སྒྲུང་དང༌། ན་ངག ཚགས་པར་ོམ་ཡིག རིག་
གཞུང་དཔྱད་ོམ་ལ་སོགས་མང་པོའི་ནང་བེད་ོད་ེད་ཅིང་འཕེལ་ས་སུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ོམ་
རིག་གི་ད་ཡིག་ཤིག་ང་ཡིན་པས། བོད་ད་ཡིག་ོབ་ོང་ེད་པ་དེས་གཅིག་ནས་དོན་གཉེར་
ཅན་ཚོས་དེང་གི་ཨ་ཤི་ཡའི་ིང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་་མང་རང་བཞིན་ན་པའི་རིག་གནས་
ལ་ོགས་ཞིབ་ེད་པའི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཐུབ་ལ། གཉིས་ནས་ནང་པའི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་
དང་་ོམ་ོད་སོགས་དང༌། དེ་མིན་ཤེས་འི་མ་གྲངས་གཞན་མང་པོར་འཇུག་པའི་ནུས་པ་
བེད་བིང་ེད་ཐུབ།
དེ་ར་བོད་ད་ཡིག་དེས་ནང་པ་སངས་ས་པའི་མཚན་ཉིད་རིག་པ་དང༌། ནང་པའི་་ོམ་ོད།
མ་ཐར་སོགས་ལ་ཞིབ་འཇུག་དང༌། དེ་བཞིན་་ནག་དང་་གར་རིག་གནས་གཉིས་ི་བར་དུ་
གནས་པའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཕན་ཚུན་དུ་ཆགས་པའི་ཨ་ཤི་ཡ་དིལ་མའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་
པའི་རིག་གནས་ལ་ཞིབ་འཇུག་་རྒྱུར་ོ་འཕར་ཡངས་པོ་ཞིག་ང་ེ་ཐུབ་ངེས་ཡིན།
ཝིར་ཇི་ནེ་ཡྰ་ོབ་་ཆེན་མོའི་བོད་ད་ཡིག་གི་མ་གྲངས།
ཝིར་ཇི་ནེ་ཡྰ་ོབ་་ཆེན་མོའི་བོད་ད་ཡིག་གི་མ་གྲངས་
(https://www.uvatibetcenter.org/study/tibetan-language/) ཞེས་པས་རིག་གཞུང་ཞིབ་འཇུག་གི་ལོ་འི་ནང་ོབ་མ་ཚོར་ལོ་བཞིའི་རིང་གི་བོད་ཡིག་
ོབ་ིད་་རྒྱུ་ཡིན། དེའི་རིམ་པ་ནི་ལོ་གཉིས་ི་ང་གཞིའི་བོད་ཡིག་(TBTN
1010/1020)དང་འིང་རིམ་བོད་ད་ཡིག་(TBTN 2010/2020)གི་རིམ་
པ་གཅིག་དང༌། དེ་ེས་ལོ་གསུམ་པ་དང་བཞི་པའི་ནང་རིམ་པ་གཉིས་ན་ི་མཐོ་རིམ་བོད་ད་
ཡིག་རིམ་པ་གཅིག་བཅས་ོབ་ིད་་རྒྱུ་རེད། རིམ་པ་དང་པོའི་ནང་དེང་རབས་བོད་ཡིག་ོབ་
ིད་( TBTN 3010/3020 and 3030/3040)་རྒྱུ་གཙོ་བོར་བང་
རྒྱུ་དང༌། རིམ་པ་གཉིས་པའི་ནང་ནང་ཆོས་གཙོ་བོར་བང་བའི་གནའ་རབས་བོད་ི་ོམ་ཡིག་ོབ་
ིད་(RELB 5470/5480 and RELB 5800/5810)་རྒྱུ་ཡིན།
གོང་གསལ་ལོ་བཞིའི་ཁར། ད་དུང་གནའ་བོའི་ོམ་རིག་་ོག་ེད་པའི་མཐོ་རིམ་ོབ་ཚན་ཞིག་
ང་མཁོ་འདོན་་རྒྱུ་ཡིན།(RELB 8230)
ཝིར་ཇི་ནེ་ཡྰ་ོབ་་ཆེན་མོའི་ནང་དར་ཁའི་བོད་ད་ཡིག་གི་མ་གྲངས་སམ་དར་ཁའི་བོད་
ད་ཡིག་ོབ་ིང་ཞེས་པ་ཞིག་ང་གསར་བཙུགས་ས་ཡོད་པ་དེའི་ནང༌། འཛམ་ིང་ཡོངས་
བ་ི་ཞིབ་འཇུག་ོབ་ཆེན་གཙོ་ཆེ་ཁག་ེ། ཧཱ་ུ་ོབ་ཆེན་དང༌། བུ་རིན་སེ་ཏུན་ོབ་ཆེན། ཆི་ཁ་
ཀའུ་ོབ་ཆེན། ང་རབ་ོབ་ཆེན། ་སི་ལུ་ོབ་ཆེན་སོགས་ནས་ོབ་མ་བསྡུ་རྒྱུ་མ་ཟད། དེ་མིན་
ནང་པའི་ེ་གནས་ཁག་དང་ེར་ི་ོབ་ིང་དག་ནས་ོབ་མ་བསྡུ་ོང་་རྒྱུ་ཡིན།
དེང་རབས་བོད་ད་ཡིག་གི་ོབ་ཚན་ནི་ོབ་ཚན་གོང་འོག་འེལ་མཐུད་ེད་པའི་ཐུན་མོང་མ་
ཡིན་པའི་ོབ་ིད་་ཐབས་ལ་བེན་ནས་ོབ་ཚན་ིད་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ར་ས་པ་བརྒྱུད་ོབ་མ་
ཚོས་ོབ་ིད་གང་ཞིག་ེད་ི་ཡོད་པ་ོ་ངོར་འཆར་བདེ་བ་ཡོང་རྒྱུ་རེད། དེ་མིན་ོབ་མ་ཚོས་བོད་
ད་་ཙམ་དང་མོགས་ཙམ་ག་པའི་ནུས་པ་གོང་མཐོར་གཏོང་ཆེད་བོད་ཡིག་གི་་གདངས་
དང་དངས་གསལ་གཉིས་གོམ་བགྲོས་གཅིག་མཐུན་ཐོག་ངོ་ོད་་རྒྱུ་ཡིན། མི་རིགས་ཤིག་གི་
རིག་གནས་ཤེས་པར་་རྒྱུ་ནི་མི་རིགས་དེའི་ད་ཡིག་ཤེས་པར་་རྒྱུ་དང་གལ་འགངས་ཆེ་ཆུང་
གཅིག་མཚུངས་ཡིན་གཤིས། ོབ་ིད་ནང་བོད་ི་རིག་གནས་ི་ཆ་ཤས་མི་འ་བ་དང་ོལ་རྒྱུན་
ོབ་ོང་་རྒྱུ་སོགས་ང་འེལ་་རྒྱུ་མ་ཟད། བོད་ད་ི་ེགས་བུ་ཞེས་པ་མཁོ་འདོན་ས་ཏེ་
ོབ་མ་ཚོའི་བོད་ད་ོང་བར་དང༌། དེ་མིན་ས་གནས་བོད་རིགས་དང་ན་དུ་འཛོམས་ནས་ཕན་
ཚུན་ད་ཆ་ཤོད་རེས་ིས་བོད་ི་རིག་གནས་ོར་དེ་བས་མང་བ་ཤེས་ོགས་ེད་དུ་འཇུག་རྒྱུ།
གནའ་བོའི་བོད་ཡིག་ོབ་ཚན་ནང་བོད་ི་བ་ོད་རིག་པ་ོབ་ིད་་རྒྱུ་དང༌། ཐ་ད་ོབ་ོང་
་རྒྱུར་ོ་ནུས་གང་མང་འདོན་པ་མ་ཟད། གནའ་ོམ་བ་ོག་ཐོག་ོབ་ིད་་རྒྱུར་ཤུགས་ོན་
ཆེ་ཙམ་ག་རྒྱུ་ཡིན། ོབ་ཚན་ནང་ོམ་རིག་གི་བམས་་་ཚོགས་ཤིང༌། དུས་རབས་མི་འ་
བ་དང༌། ཆོས་ལུགས་འ་མིན་བཅས་ི་བམས་་གང་མང་ཚུད་ཐུབ་པ་་རྒྱུ་ཡིན།
ཝིར་ཇི་ནེ་ཡྰ་ོབ་་ཆེན་མོའི་ནང་བོད་ི་རིག་གནས་གཙོ་བོར་ས་པའི་འཛམ་ིང་གི་གྲངས་
གནས་ཅན་ི་དཔེ་མཛོད་ཁང་ཆེ་ཤོས་ཏེ་གངས་ོངས་དཔེ་མཛོད་ཞེས་པ་བཙུགས་ཡོད་པའི་ནང༌།
བོད་ད་ཡིག་ོབ་ོང་ེད་པའི་ཐད་ི་དཔྱད་ཡིག་ཆེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཉར་ཚགས་ས་ཡོད།
དེའི་ཐད་་གནས་(https://www.thlib.org/)ཞེས་པར་གཟིགས། ཝིར་ཇི་ནེ་ཡྰ་ོབ་ཆེན་
ི་བོད་རིག་པའི་ཞིབ་འཇུག་ེ་གནས་ཞེས་པས་ལོ་ར་ཆེད་ལས་འ་མིན་ི་བོད་རིག་པ་བ་་
མགྲོན་ི་ཚུལ་དུ་གདན་ཞུ་དང༌། ས་གནས་དངོས་སུ་བོད་ནས་ལེགས་ར་ེལ་བ་དང་རིག་
གནས་ེད་ོ་ེལ་བ་ལ་སོགས་ལ་འགྲོ་གྲོན་གཏོང་བ་དང་དུས་མཚུངས། དེ་མིན་ཝི་ཇི་ནེ་ཡྰ་ོབ་
ཆེན་ིས་བོད་ི་ས་གནས་མི་འ་བའི་ནང་བཙུགས་ཤིང༌། བོད་རིགས་ལས་ེད་པས་འཛིན་ོང་
ེད་པའི་གཞུང་ལས་ཁང་གསུམ་ལ་དཔལ་འོར་ཐོག་ནས་བ་ོར་ེད་ི་ཡོད།